....Ο άνθρωπος παλεύει με πολλά σκοτάδια μέσα του. Δεν πρέπει, ωστόσο, ν’ αγνοεί και τη φωτεινή εστία, που αγρυπνεί σ’ έν’ απόμερο κατατόπι της μοναξιάς του, την εστία της ανθρωπιάς του. Εκεί υπάρχει ένα τρυφερό παιδί με αγύμναστα μάτια. Ένα παιδί, που έρχεται να ζήσει, όχι να πεθάνει. Που δεν ξέρει το κακό, που είναι διψασμένο για φως, που στρέφεται και μας κοιτάζει και κατέχει την περιέργεια και την απορία. Είναι ένα γλυκό παιδί, ένα ξημέρωμα. Θα είναι μεγάλο κρίμα αυτό το παιδί να το ακρωτηριάσουμε, να το παραμορφώσουμε, να το σκοτώσουμε. Πρέπει να του μάθουμε πως ο άνθρωπος είναι πλασμένος για τα μεγάλα, πως δεν είναι ο από γενετής φονιάς. Να του διδάξουμε το μέγιστο μάθημα της αξιοπρέπειας, να το ενισχύσουμε με τη δύναμη της επιείκειας και της αγάπης, αυτή την ασύντριφτη, την αράγιστη δύναμη. Να του πούμε, πως έχουμε πέσει σε μεγάλα λάθη και τα πληρώσαμε πολύ ακριβά και τώρα πια δεν ξαναπέφτουμε στα ίδια λάθη....

  «Άκουσε, γεράκι, το καημένο τ’ αηδόνι. Η ζωή μου είναι στην εξουσία σου, όπως και το πέταγμά μας αυτό μέσα στα σύννεφα, όπου δεν είχα φτάσει ποτέ. Αλλά άκουσέ με:.......
.......Άφησέ με να ζήσω μιά στιγμή μόνο, όσο για να βγάλω στον αιθέρα και για το αυτί σου το θησαυρό που αισθάνομαι μέσα μου. Μη σκοτώσεις αυτό που πρέπει να γεννηθεί!»

Καθώς το αηδόνι μιλούσε, το γεράκι χαλάρωνε το αρπακτικό νύχι του, και με το άλλο έκανε φιλικό νεύμα στο αηδόνι, που όμως τη στιγμή εκείνη ξεψύχησε.

  ....Ο ύπνος κάθισε πάνω σε όλα. Βαρύς, ακίνητος, σαν αρρώστια που ναρκώνει και μαραζώνει. Οι πιπεριές, οι οξιές αποκοιμήθηκαν όρθιες, ριζωμένες ισόβια μέσα στη γη, δεμένες με τα καταχθόνια παλαμάρια της ρίζας τους. Σαν τις πήρε ο ύπνος, η ταραχή που άφησε μέσα στην κόμη τους το βίαιο πέρασμα του τρένου, ανασάλεψε στη μνήμη τους κι έγινε όνειρο. Τα δένδρα ονειρεύτηκαν πως η γη ξαμόλησε τα δεσμά τους. Ανασάλεψαν λέει, οι φυλλωσιές τους, έγιναν πλατιές φτερούγες πράσινες, γεμάτες δύναμη και θέληση. Κινήθηκαν τάχα, έσπρωξαν τον αέρα και ανασηκώθηκαν ανάλαφρα μέσα στο φως, ξελευτερωμένα από τα δεσμά της γης. Έτσι υψώθηκαν χαρούμενα μέσα στο ελεύθερο, γαλάζιο διάστημα, σηκώθηκαν και φύγανε μέσ’ από την άρρωστη κοιλάδα του φεγγαριού....

....Ήτανε τ’ όνειρο από την αλλοτινή θύμηση, που ’χε απομείνει μισόσβηστη μέσα στα χοντρά, στα βαριά, τα ριζωμένα κορμιά τους. Η θολωμένη θύμηση από την εποχή που ήταν ακόμα σπέρματα, μικρά, χνουδωτά σπέρματα με λεπτές μεταξωτές φτερούγες, που ξεκίνησαν κάποιο φθινόπωρο από τα ψηλά κλώνια και ταξίδεψαν επί πτερύγων ανέμων. Πετούσαν από δω κι από κει, ορμητικά, ερωτικά, ανήσυχα. Πετούσαν πασίχαρα, ανάερα, αδέσμευτα, κι ήτανε μόνο το θεϊκό φύσημα της λευτεριάς που τα κυβερνούσε.
(Ποιος δεν έχει να νειρευτεί ένα ζευγάρι αλλοτινές φτερούγες που σιγά σιγά έγιναν ρίζες και σκοινιά... Ρίζες και σκοινιά...)

Τη δρυ τη σκίζουν άπονα
με σφήνες πούχουν κάνει
από τον ίδιο της κορμό.
Κι εκείνη πρίν πεθάνει:
-«Τί κι αν με δέρνουν τα σφυριά
και τα πριόνια φίδια;
Μόνον οι σφήνες με πονούν
Πούναι από με την ίδια!..»

  ....Να λες στον εαυτό σου το πρωινό κάθε ημέρας: θα συναντηθώ με ανθρώπους πολυάσχολους, αχάριστους, αλαζόνες, δόλιους, φθονερούς, ακοινώνητους, όλα αυτά τους συμβαίνουν επειδή αγνοούν το καλό και το κακό. Εγώ όμως, που έχω εννοήσει την φύση του καλού, ότι είναι ωραίο, και τη φύση του κακού, ότι είναι άσχημο, όπως και τη φύση εκείνου ο οποίος έσφαλε, ότι είναι συγγενής μου όχι από το ίδιο αίμα ή σπέρμα αλλά από τον ίδιο νου και επειδή μετέχει του θεϊκού μέρους, δεν μπορώ να βλαφτώ από κανένα τους, διότι κανείς δεν μπορεί να με εμπλέξει στο άσχημο.


....Κενοσπουδία για πομπές, δράματα πάνω στη σκηνή, κοπάδια και συναγελάσματα, λογχίσματα σε κορμιά, κοκαλάκια σε σκυλάκια, μπουκιές σε δεξαμενές ψαριών, ταλαιπωρίες φορτωμένων μυρμηγκιών, ποντικάκια που τρέχουν φοβισμένα, νευρόσπαστα που χειρονομούν. Πρέπει λοιπόν να στέκεσαι απέναντί τους με ευμένεια και χωρίς αλαζονεία, να προσέχεις όμως πως ο καθένας αξίζει τόσο, όσο τα πράγματα που τον απασχολούν.

  ....Ο Θεός κιντυνεύει· Δεν είναι παντοδύναμος, να σταυρώνουμε τα χέρια, προσδοκώντας τη σίγουρη νίκη. Δεν είναι πανάγαθος να προσδοκούμε μ’ εμπιστοσύνη πως θα μας λυπηθεί και θα μας σώσει.
....Στη μικρότατη αστραπή της ζωής μας, νιώθουμε να πατάει πάνω μας αλάκερος ο Θεός και ξαφνικά νογούμε: Αν έντονα όλοι πεθυμήσουμε, αν οργανώσουμε όλες τις ορατές κι αόρατες δυνάμες της γης και τις ρίξουμε προς τ’ απάνω, αν παντοτινά άγρυπνοι όλοι μαζί παραστάτες παλέψουμε – το Σύμπαντο μπορεί να σωθεί.


....O Θεός δίνει το σύνθημα της μάχης, κι ορμώ κι εγώ στην έφοδο τρέμοντας. Είτε παραπομείνω λιποτάχτης είτε πολεμήσω γενναία, πάντα θα πέσω στη μάχη. Μα τη μια φορά ο θάνατος μου είναι στείρος· μαζί με το κορμί μου χάνεται, σκορπίζεται στον άνεμο κι η ψυχή μου. Την άλλη, κατεβαίνω στη γης, σαν τον καρπό, γιομάτος σπόρο. Κι η πνοή μου, παρατώντας το κορμί μου να σαπίζει, οργανώνει νέα κορμιά και συνεχίζει τη μάχη.
Η προσευκή μου δεν είναι κλαψούρισμα ζητιάνου μήτε ερωτικιά εξομολόγηση. Μήτε ταπεινός απολογισμός εμποράκου: σου ’δωκα, δώσε μου. Η προσευκή μου είναι αναφορά στρατιώτη σε στρατηγό. Αυτό έκαμα σήμερα, να πώς πολέμησα να σώσω στον εδικό μου τομέα αλάκερη τη μάχη, αυτά τα εμπόδια βρήκα, έτσι στοχάζουμαι αύριο να πολεμήσω...


....Όλοι είμαστε ένα, όλοι είμαστε μια κιντυνεύουσα ουσία. Μια ψυχή στην άκρα του κόσμου που ξεπέφτει, συντραβάει στον ξεπεσμό της και την ψυχή μας. Ένα μυαλό στην άκρα του κόσμου που βυθίζεται στην ηλιθιότητα, γιομώνει τα μελίγγια μας σκοτάδι.

Αυτός εδώ λιθοβολεί
κι αυτός εκεί λιθοβολείται
ο άλλος πάλι κάθεται
μετράει τις πέτρες.

  ...Είμαστε όλοι παιδιά σε ένα τεράστιο νηπιαγωγείο και προσπαθούμε να συλλαβίσουμε το όνομα του Θεού με τα λάθος γράμματα της αλφαβήτου.

  ....Τα ιδανικά που μου φώτισαν το δρόμο και που κάθε στιγμή μου έδιναν κουράγιο για να αντιμετωπίσω τη ζωή ευδιάθετα υπήρξαν η Αλήθεια, η Καλοσύνη και η Ομορφιά. ...Οι καθημερινοί στόχοι της ανθρώπινης προσπάθειας –περιουσία, επιφανειακή επιτυχία, πολυτέλεια– πάντοτε μου φαίνονταν περιφρονητέοι.

...Η αληθινή αξία του ανθρώπου καθορίζεται πρωταρχικά από το βαθμό και τον τρόπο με τον οποίο έχει κερδίσει την απελευθέρωση από το εγώ του.

...Υπάρχει ένα είδος συγκατάθεσης που είναι έγκλημα εναντίον της ανθρωπότητας...


...ελπίζω πως η γενιά σας κάποτε θα τοποθετήσει τη δική μου στη ντροπή.

  Η κοινωνία προετοιμάζει το έγκλημα. Ο εγκληματίας το διαπράττει.

  ....Δυο φωνές μου μιλούσαν... Η πρώτη, ύπουλη και σταθερή, έλεγε: «Η Γη είναι ένα γλύκισμα ωραίο· μπορώ (και η ευχαρίστησή σου θα είναι τότε χωρίς τέλος) να σου δώσω μιαν όρεξη παρόμοια μεγάλη». Και η δεύτερη: «Έλα, ω, έλα στο ταξίδι των ονείρων, πέρα από το δυνατό, πέρα από το γνωρισμένο!» Και η φωνή αυτή ετραγουδούσε όπως ο άνεμος στις ακρογιαλιές, φάντασμα που κλαυθμυρίζει και κανείς δεν ξέρει πούθε ήρθε, που χαϊδεύει το αυτί, κι όμως το τρομάζει. Σου απάντησα: «Ναι, γλυκιά φωνή!»
Από τότε κρατάει αυτό που μπορεί, αλίμονο, να ειπωθεί πληγή μου και πεπρωμένο μου: .....σέρνω φίδια που μου δαγκάνουν τα πόδια..... ... .....βρίσκω μια γεύση γλυκιά στο πιο πικρό κρασί..... ... .....και με τα μάτια στον ουρανό, πέφτω σε γκρεμούς.
Αλλά η Φωνή με παρηγορεί και λέει: «Κράτησε τα όνειρά σου· οι συνετοί δεν έχουν έτσι όμορφα σαν τους τρελούς!»

  ....Αν οι γονείς αγαπούν τα παιδιά τους, δεν θα είναι εθνικιστές, δε θα ταυτίσουν τον εαυτό τους με καμιά χώρα, γιατί η λατρεία του κράτους φέρνει πόλεμο, που σκοτώνει ή ακρωτηριάζει τα παιδιά τους. Αν οι γονείς αγαπούν τα παιδιά τους, θα καταλάβουν ποια είναι η ορθή σχέση τους με την ιδιοκτησία, γιατί το κτητικό ένστικτο έχει δώσει στην ιδιοκτησία μια τεράστια και ψεύτικη σημασία, η οποία καταστρέφει τον κόσμο. Αν οι γονείς αγαπούν τα παιδιά τους, δεν θα ανήκουν σε καμία οργανωμένη θρησκεία, γιατί το δόγμα και η πίστη διαιρούν τους ανθρώπους σε αλληλοσυγκρουόμενες ομάδες...
Αν οι γονείς αγαπούν τα παιδιά τους, θα απομακρύνουν το φθόνο και την πάλη και θα βαλθούν να αλλάξουν ριζικά τη διάρθρωση της σημερινής κοινωνίας....

....Οι πλούσιοι ζουν σε μια ιδιάζουσα ατμόσφαιρα εντελώς δική τους. Δεν κατέχουν τον πλούτο, αλλά κατέχονται απ’ αυτόν, που είναι χειρότερο και από το θάνατο.
....Οι φτωχοί ποθούν να είναι πλούσιοι και ισχυροί, και οι πλούσιοι έχουν ήδη πιαστεί στον ιστό των πράξεών τους... Όσο πιο μεγάλη είναι η εξωτερική επίδειξη, τόσο πιο μεγάλη είναι η εσωτερική φτώχεια....

....Είμαστε πάντα φιλοξενούμενοι σ’ αυτή τη γη και πρέπει να έχουμε τη λιτότητα, που έχει ένας φιλοξενούμενος. Η λιτότητα είναι κάτι πολύ βαθύτερο από το να έχουμε μόνο λίγα πράγματα δικά μας.

  Ζώντας σε παραμύθια και θρησκείες, περνώντας
  μες από θρύλους, πολιτείες και λαούς
  άκουσα και για κείνο το γεφύρι που το πλάτος του δεν είναι πιο μεγάλο
   από την κόψη ξυραφιού.
  Μόνο από κείνο το γεφύρι λένε θα μπορούσες να περάσεις προς το φως.
  Κι όπως οι πιο σοφοί εξηγούν
  διαβαίνεις το γεφύρι εκείνο μόνο αν ο ίδιος είσαι φως.

  Δε βλέπει παρά μονάχα τη σκιά του, όποιος γυρνά την πλάτη του στον ήλιο.

  ......Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ     
στην κώχη τούτη την μικρή, σ’ όλην την
γη την χάλασες.

  ...Η δημιουργία του κόσμου         
δεν τέλειωσε ακόμα...